کاربرد‌های اینترنت اشیاء از تعمیر و نگهداری تا بهینه‌سازی و مدیریت انرژی

به گزارش می‌متالز، در این پنل تخصصی محمدرضا کامرانی، متخصص اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی از شرکت ارتباطات مبین نت عنوان کرد: در این پنل درباره تحول دیجیتال قصد داریم با ایجاد توفان فکری به مدیران برای شناخت فرصت‌ها و قابلیت‌های این فناوری و اینکه کجا می‌توان یا نمی‌توان از ان استفاده کرد، کمک کنیم.

کامرانی در ادامه درباره تاریخ تحول انقلاب صنعتی چهارم تصریح کرد: انقلاب صنعتی چهارم، روی رفع یک‌سری از موانع و محدودیت‌ها ایجاد شد. نخستین آن روی محدودیت انرژی انسانی بود. بعد ماشین بخار نقش داشت که کنترل‌پذیری آن به سمت انقلاب صنعتی سوم آمد و در نهایت انقلاب صنعتی چهارم به پراکندگی یکسری از جزیره‌های کنترلی و یکسری از سیستم‌هایی که داده‌های آن‌ها به‌هم مرتبط نشده بود، برخوردند و انقلاب صنعتی چهارم خلق شد. در صنایع هم بیشتر مشکلاتی که می‌بینیم یا آرزو‌هایی که از مدیران می‌شنویم از این جنس است که بتوانند بین این اطلاعات هماهنگی ایجاد کنند.

وی در ادامه توضیح داد: در این تحول دیجیتالی یک بخش مربوط به سیستم‌هایی است که بیشتر به زنجیره تامین و اتصال و اقداماتی از جنس‌های نرم‌افزاری دارد. یک قسمت از این در سطح فیلد قرار می‌گیرد. در سطح فیلد از جنس داده‌های دیجیتالی که مربوط به خط تولید است، مواجه هستید، اینجاست که IOT به کمک می‌آید. در واقع IOT قرار است یکسری اطلاعات را از سنسور‌ها جمع‌آوری کند و ممکن است در لایه‌های پایین یا در لایه‌های بالا پردازش شده و از آن استفاده شود.

این استاد دانشگاه در ادامه خاطرنشان کرد: همان‌طور که می‌دانید، تحول دیجیتال مراحلی دارد و در نخستین مرحله، دیجیتالی کردن یا عددی کردن کمیت‌های مورد استفاده و بعد دیجیتالیزیشن که بتوانیم آن‌ها را پردازش کنیم و روی لایه‌های بالاتری قرار می‌گیرد. پس در واقع فیدر این تکنولوژی‌های بالادستی، IOT است. ما در دیجیتالیزیشن نیاز داریم تعدادی دیتا را پردازش کنیم. برخی جا‌ها ناگزیر به استفاده از این سنسور‌ها هستیم و برخی جا‌ها آلترناتیو دارد. گاها می‌توانید از مشین‌ویژن یا بینایی ماشین استفاده کنید و نیاز به سنسور نداشته باشید. در برخی جا‌ها نیز به‌عنوان نمونه در واحد‌های صنعتی مواد غذایی ممکن است بسیاری از کار‌ها را با AI روی دوربین انجام دهید، منتها در محیط هارشی مانند معدن یا فولاد، ممکن است دوربین‌ها به دلیل وجود ذرات معلق و اینکه دوربین‌ها مدام نیاز به تمیز کردن دارند، خوب کار نکنند.

کامرانی در ادامه تاکید کرد: نیاز نیست اینترنت اشیا حتما روی اینترنت بسته شود. این موضوعی است که خیلی جا‌ها باید به آن توجه کنیم. وقتی یک لایه فیلد دارید که سنسور‌ها و اکیتویتور‌ها در آنجا وجود دارد، دیتا می‌تواند در همان لایه بسته شده و کنترل انجام شود. به‌عنوان نمونه در یک پارکینگ هوشمند شاید اصلا مدنظر شما نباشد که از بیرون کنترل یا مانتیتورینگی انجام شود. ممکن است در همان لایه شبکه پایین‌دست این بسته شود، ولی بر اساس نیاز، نیاز پردازشی یا جغرافیایی، امکان دارد این شبکه گسترده‌تر شود.

وی در ادامه درباره انوع اتصالات عنوان کرد: انواع اتصالات صنعتی و غیرصنعتی را می‌توانید در اینجا فراهم کنید که کاربرد‌ها بسیار متنوعی از کاربرد‌های شهری تا صنعتی دارند؛ البته در کل صنعت هم تنوع زیاد است و سطح دسترسی آن را می‌توان به دلیل همان لایه‌های بالا تامین کرد.

این کارشناس هوش مصنوعی افزود: اگر بخواهیم فرصت‌های IOT را تقسیم کنیم، یک بخش عمومی است که ممکن حساسیت‌های کمی درباره آن‌ها داشته باشیم و یک بخش صنعت است که حساسیت‌های بیشتری دارد.

کاربرد‌ها

کامرانی در ادامه عنوان کرد: اولین موضوع مدیریت ذهن است. در واقع با آنالیز هوشمند یا حتی آماری داده‌هایی که از خط مثلا یک میکسر سنگ آهن ارتعاش آن را اندازه‌گیری کرده و پیش‌بینی می‌کنیم که این عدد به دست آمده، برای مثال بیان می‌کنیم که نیاز به فلان تعمیرات دارد و برای اینکه بعد‌ها هزینه‌های زیادی متحمل نشویم و دان‌تایم خط تولید را کاهش دهیم می‌توانیم از آن استفاده کنیم. به عنوان نمونه خط تولیدی که اسلب و لوپ در واقع ورق و شمش با روش کستیم تولید می‌کند، نازل‌ها و ترچ‌هایی دارد که قطعات را برش می‌دهد. این نازل نقش کلیدی دارد، چون اگر خط متوقف شود در همان لحظه خسارت بسیاری را وارد می‌کند. اینجا می‌تواند هم به روش ویژن باشد که برای نمونه دوربینی باشد که آن را پردازش می‌کند یا هم می‌تواند با سنسور‌هایی باشد که در واقع خرابی آن را می‌تواند پیش‌بینی کند.

وی در ادامه افزود: موضوع بسیار مهمی که در صنعت می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد به کمک تکنولوژی AI و IOT، موضوع بهینه کردن فرآیند تولید است. اینکه AI کجا‌ها می‌تواند خیلی کمک کند؟ جا‌هایی که یک تابع پیچیده متغیر با زمانی وجود دارد که به‌راحتی به دست نمی‌آید. در این صنعت در بسیاری از بخش‌ها مانند آسیاب گلوله‌ای مدام رطوبت ورودی تغییر می‌کند و در خروجی آسیاب باید ذرات فلی‌نامبر یا اندازه خاصی داشته باشند. مثلا ۴۵ میکرون باشند. این مدام تغییر می‌کند، چرا، چون ورودی تغییر می‌کند یکسری پارامتر‌ها مانند حرارت و... باید عوض شود که چندان تابع مشخصی ندارد و اپراتور مدام باید نظارت کند از کیوسی یا خروجی متوجه شود و آن را تغییر دهد. اینجاست که نصب یکسری سنسور مدام رطوبت مواد را مانیتور می‌کند و فلی‌نامبر هم به‌عنوان ورودی می‌دهد. اینجاست که فرآیند بر اساس نوعی که باید باشد، انجام می‌شود. به‌عنوان نمونه در گندله‌سازی تغییراتی در فرآیند داده می‌شود رطوبت و غلظت رطوب و حتی رطوبت محیط اندازه‌گیری و کنترل می‌شود. یا برای مثال در دیسک گردان‌گندله‌سازی که اتفافا کار عملیاتی روی آن انجام شده، قطر گندله‌ها باید در یک سایز و میانگین و واریانس کمی باشد، هر قدر واریانس زیادتر شود در واقع تلفات گلوله‌ها و برگشتی به خط زیاد خواهد شد و پروداکتیویتی (بهره‌وری و راندمان) کاهش پیدا می‌کند. درصد کمی اگر اپتیمایزشان (بهینه‌سازی) انجام شود می‌تواند بهره‌وری قابل‌توجهی از نظر اقتصادی ایحاد کند. اینجاست که یکسری سنسور‌ها می‌توانند سرعت فیدینگ را از روی بکسل‌های روی خط رطوبت ورودی و همچنین مثلا دوربینی واریانس و میانگین گندله‌ها اندازه‌گیری کند و در یک فرآیند پراسس به مرور آن‌ها را اوپتیمایز (بهینه) کند. موارد بسیار زیاد است. به‌عنوان مثال موضوع ایمنی که ماشین‌ویژن کار نمی‌کند کارگر وارد معدن می‌شود و باید وسیله‌ای به همراه داشته باشد که آن را مانیتور کند گاز‌های سمی را تشخیص دهد یا برای مثال اتفاقی برای کارگر افتاده که در آنجا نیاز به مانیتوریگ IOT داریم.

موضوع مدیریت انرژی نیز در اینجا مطرح است که نوعی ممیزی انرژی است. ما در مبین نت چه امکاناتی فراهم کرده‌ایم؟ یک موضوع شبکه شرکایی است که هم در تدوین فرمت ET این کار شده است و هم بر اساس نیاز مشتری می‌توانیم یک محصول بر اساس نیاز فناورانه آماده کنیم. موضوعات پشتیبانی هم خوب به خاطر شبکه و قابلیت‌های آن ایونت مطرح است و تکنولوژی‌هایی که در کار تا به حالا استفاده شده است.

موضوع دیگر به هم پیوستگی است. تمام این بحث‌ها مطرح می‌شود، اما ارائه راه حل که پایدار، ولی قابل اعتماد باشد بسیار مهم است. یعنی باید راه حلی بدهیم که این سیستم بتواند کار کند و مقیاس‌پذیر باشد یعنی سایز که بزرگ شد سیستم جواب بدهد. قابلیت اطمینان داشته باشد، چون صنعت است و نمی‌تواند دان تایم داشته باشد. موضوع آخر اینکه سه لایه داریم فیلد، شبکه و پلتفرم بالادست که هر سه لایه در مبین نت موجود است.

گزارش از پایگاه خبری فلزات خاورمیانه (می متالز)