استاندارد مدل‌سازی اطلاعات ساختمان

می متالز - شروع قرن بیست و یکم در دنیا با تحول دیجیتالی همراه بوده است. به‌طوری که دستاوردهای حاصله در این مدت کوتاه، بسیاری از جنبه‌های زندگی را تحت تاثیر قرار داده و بعضا دگرگون کرده است.

به گزارش می متالز، به دنبال این تحول دیجیتالی، صنایع مختلف و به ویژه صنعت ساخت و ساز نیز دچار تغییر و تحولات بسیاری شده و با فراگیر شدن نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای تخصصی، شکل و نحوه کار مهندسی در حال تغییرات اساسی است.

در مرحله اول این انقلاب دیجیتالی در صنعت ساخت و ساز، محاسبات و ترسیمات دستی جای خود را به طراحی و نقشه‌کشی کامپیوتری داد و اطلاعات از مستندات کاغذی به آرشیوهای دیجیتالی منتقل شدند. در گام بعدی ابزارهایی توسعه یافته‌اند تا این اطلاعات دیجیتال را، که به مقدار زیاد و در مکان‌ها و موقعیت‌های مختلف ایجاد می‌شود، به‌صورت یکپارچه و هماهنگ در یک مخزن اطلاعات مرکزی جمع‌آوری و به منظور استفاده مجدد، نگهداری کنند. برای رسیدن به این هدف با توجه به اینکه اطلاعات پروژه‌ها و دارایی‌ها توسط ذی‌نفعان مختلفی تهیه و تایید می‌شود، راهکاری لازم است تا یک همزبانی و هماهنگی در نحوه تهیه، توزیع و نگهداری اطلاعات بین همه ارکان پروژه و دارایی به وجود‌ آید. به این منظور سازمان جهانی استاندارد در سال ۲۰۱۸ برای نخستین بار در رابطه با مدل‌سازی اطلاعات ساختمان، یک استاندارد جهانی ارائه کرده است. استاندارد ۱۹۶۵۰ ISO در دو قسمت نقشه راه رسیدن به یک مدل جامع اطلاعاتی از پروژه‌ها و دارایی‌ها را ترسیم کرده است. قسمت اول در رابطه با مفاهیم و اصول، و قسمت دوم در رابطه با مرحله تحویل دارایی‌ها است. این استاندارد در چرخه عمر یک دارایی ساخته شده از فاز صفر ایده‌پردازی، برنامه‌ریزی استراتژیک، طراحی اولیه و مهندسی تا تهیه مستندات و ساخت، بهره‌برداری و تعمیر و نگهداری کاربرد دارد. دامنه کاربرد آن در میان ذی‌نفعان، از مرحله طراحی تا اتمام عمر آن دارایی شامل تمامی ارکان دخیل در پروژه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم (صاحبان، کارفرمایان، بهره‌برداران، تیم طراحی، پیمانکاران، سازندگان تجهیزات و...) می‌شود. مزیت مهم این استاندارد، قابلیت انطباق آن با هر نوع پروژه و کاربری و با هر مقیاس و سطح پیچیدگی است و توصیه‌هایی را برای تولید، تبادل و سازماندهی کردن اطلاعات به همه بازیگران پروژه در اختیار ایشان قرار می‌دهد. نحوه تجمیع و یکپارچه‌سازی اطلاعات به گونه‌ای است که تا پایان عمر آن پروژه قابل استفاده و به‌روز‌رسانی است. حتی اگر ارکان دخیل در پروژه در طول عمر آن تغییر پیدا کنند، که قطعا این اتفاق رخ خواهد داد چراکه تیم‌های حاضر در مرحله طراحی و ساخت، در زمان بهره‌برداری حضور نخواهند داشت. نقش‌های متفاوتی در پیاده‌سازی BIM در پروژه تعریف می‌شود (مانند مدیر BIM، مدل‌ساز، هماهنگ‌کننده، مصور ساز و...) و پس از تعیین این کارکردها در پروژه، ماتریس مسوولیت‌ها ایجاد می‌شود. این ماتریس کلیه کارهایی که قرار است برای BIM انجام شود را لیست کرده و برای هر مورد افراد مسوول را مشخص می‌کند. در صورتی که این استاندارد برای پیاده‌سازی مدل‌سازی اطلاعات ساختمان مبنای کار کلیه ارکان پروژه قرار گیرد به ایجاد مدل اطلاعاتی پروژه (در طول انجام آن) و مدل اطلاعات دارایی (در زمان بهره‌برداری) منتهی خواهد شد.

با توجه به ضرورت ترویج این استاندارد در صنعت ساخت و ساز کشور، این استاندارد جدید برای اولین بار در ایران توسط شرکت ویستا فراز ترجمه و چاپ شده است و برای تهیه آن می‌توانید به سایت شرکت به آدرس www.vistafaraz.com مراجعه کنید.