دلایل توقف ۱۱ ساله توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی

به گزارش می متالز، سول فلاح‌نژاد درباره پیشینه قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و عدم توسعه این فاز مرزی در سال‌های گذشته گفت: در فاصله سال‌های ۸۸ تا۹۱ با وجود منابع سرشار مالی ناشی از فروش مناسب نفت و قیمت بسیار بالای آن، هیچ اقدام جدی درخصوص توسعه بلوک فاز ۱۱ صورت نپذیرفته و صرفاً به یک قرارداد راکد با شرکت چینی اکتفا شده بود که عملاً آن قرارداد هم اجرایی نشد و در سال ۹۱ خاتمه یافت، به‌عبارت ‌دیگر توسعه فاز ۱۱ که می‌توانست در فاصله سال‌های ۸۸-۹۱ بجای یکی از طرح‌های دور از مرز میدان پارس‌جنوبی در دستور کار و اولویت اجرایی قرار گیرد، به دلایلی که مدیران وقت باید توضیح دهند، انجام نگرفت و تدبیر مناسبی جهت توسعه آن نیز اتخاذ نشد.

مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت و گاز پارس با یادآوری اینکه در سال ۱۳۹۲ با توجه به افزایش سالانه و مستمر مصرف گاز طبیعی و گستردگی شبکه توزیع گازرسانی در سطح کشور می‌بایست هرچه سریع‌تر کمبود گاز مورد نیاز از میدان پارس‌جنوبی تأمین می‌شد، گفت: این در شرایطی بود که در آن سال، ۸ مگاپروژه نیمه‌کاره با پیشرفت‌های متفاوت بعضاً ۵۰ درصد و بالاتر در دست اجرا بود که هرکدام برای تکمیل نیاز به میلیاردها دلار منابع مالی داشت و علاوه بر اعمال تحریم‌های ظالمانه، کمبود نقدینگی و منابع مالی در کشور، ظرفیت‌های مهندسی و اجرایی و پیمانکاری کشور بخصوص شناورها و دکل‌های حفاری کاملاً تکمیل و پاسخگوی نیاز طرح‌ها نبود، به همین دلیل از سرعت پروژه‌ها کاسته شده بود.

به گفته فلاح‌نژاد توسعه پروژه‌های ناتمام در این میدان مانند فاز ۱۲ (معادل سه فاز)، فازهای ۱۵و ۱۶ (معادل دو فاز)، فازهای ۱۷و ۱۸ (معادل دو فاز) که بلوک‌های مخزنی مربوطه تماماً در منطقه مرزی میدان پارس‌جنوبی واقع‌شده بودند با پیشرفتی معادل ۸۰ درصد و بیشتر، طبعاً در اولویت اصلی و فازهای ۱۹ و ۲۰-۲۱ که پیشرفت کمتری داشته و آن‌ها نیز در مجاورت مرز بودند در اولویت دوم قرار گرفته و اولویت سوم به سه طرح فازهای ۱۳، ۱۴و ۲۴-۲۲ که دور از مرز مشترک بودند اختصاص داده شد.

تأمین مالی طرح توسط پیمانکار در سال ۹۲ میسر نبود

وی با بیان اینکه در نیمه مرداد ۱۳۹۲ و در آخرین روزهای دولت دهم و در فاصله تنفیذ و استقرار دولت جدید، قراردادی در قالب بیع‌متقابل با شرکت پتروپارس منعقد شد، افزود: البته درخصوص تأمین منابع مالی لازم این قرارداد از سوی پیمانکار چه در خارج و چه از داخل تدبیری اندیشیده نشده بود و شرکت پتروپارس نیز قادر به ایفای تعهدات قراردادی جهت تأمین مالی طرح نبود و با توجه به هشت پروژه دیگر نیمه‌کاره در پارس جنوبی عملاً امکان تأمین مالی از سوی وزارت نفت هم میسر نبود.

سرپرست طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی تأکید کرد: از سوی دیگر صرف ساخت و نصب یک جکت برای انجام عملیات اجرایی توسعه فاز ۱۱ (که البته در قالب قرارداد فاز ۱۲ساخته‌شده بود) و تنها مقدمه کوچکی از فعالیت‌های عظیم دریایی طرح است، بدون برنامه‌ریزی و اختصاص سایر منابع و امکانات جهت حفاری چاه‌ها، ساخت سکوها، احداث خطوط لوله و پالایشگاه خشکی توجیهی نداشته و صرفاً یک پروژه جدید به هشت پروژه نیمه‌کاره قبلی (البته با زمان و هزینه موردنیاز بیشتر جهت حصول به تولید) اضافه می‌کرد که طبعاً در شرایط سخت تحریمی و مشکلات مالی کشور در سال‌های ۹۳-۹۲ توجیه منطقی و اقتصادی نداشت.

رسول فلاح‌نژاد تدبیر و اولویت‌بندی توسعه فازهای پارس جنوبی در سال ۹۲ را موجب تمرکز منابع، امکانات و توجه ویژه به این طرح‌ها عنوان کرد و گفت: علیرغم همه محدودیت‌ها و مشکلات حاکم بر شرایط اقتصادی کشور، نتیجه این اولویت‌بندی بلافاصله در سال‌های ۹۲ و ۹۳ منجر به تکمیل فازهای ۱۲و ۱۵-۱۶ شد و متعاقباً فازهای ۱۷و ۱۸، ۱۹و ۲۱-۲۰ نیز در سال‌های ۹۴ و ۹۵ در مدار تولید قرار گرفتند و پس از آن طرح فازهای ۱۳و ۲۲-۲۴ و بخش دریایی فاز ۱۴ نیز تکمیل و از سال ۹۷ به بهره‌برداری رسیدند، بدین ترتیب هشت مگاطرح گازی نیمه‌کاره پارس جنوبی تکمیل شد و علیرغم تمام محدودیت‌ها و مزاحمت‌های استکبار جهانی، در برابر دیدگان متحیر جهانیان توانست از رقیب کاملاً مجهز قطری پیشی گرفته و گازرسانی به اقصی نقاط کشور را از جمله شبکه خانگی، صنایع، نیروگاه‌ها و واحدهای پایین‌دستی پتروشیمی که با مشکل تأمین سوخت و خوراک مواجه بودند، میسر کند.

وی همچنین به تأمین خوراک مستمر پالایشگاه ستاره خلیج فارس با افزایش ظرفیت تولید میعانات گازی از مخزن پارس جنوبی اشاره و خاطرنشان کرد: تأمین خوراک مستمر پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس نیز موجب رفع مشکل کمبود بنزین و عقیم‌سازی تمامی توطئه‌های بدخواهان کشور عزیزمان در بحث تأمین بنزین شد که این موضوع جای افتخار فراوان و تقدیر از همکاران و دست‌اندرکاران زحمتکش توسعه این طرح‌ها را دارد.

در هیچ مرحله‌ای پتروپارس از توسعه فاز ۱۱ کنار گذاشته نشد

مقام مسوول در شرکت نفت و گاز پارس در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت احداث تأسیسات فشارافزایی برای سکوهای گازی پارس جنوبی تأکید کرد و گفت: حسب بررسی دقیق وضعیت مخزن پارس جنوبی در فاصله سال‌های ۹۴-۹۳ و پیش‌بینی افت فشار و تولید آن در سال‌های آتی و لزوم احداث تأسیسات فشارافزایی که البته علاوه بر نبود فناوری و دانش و تجربه لازم، منابع مالی نیز جهت انجام آن وجود نداشت، تصمیم بر آن شد که توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با استفاده از منابع خارجی به همراه انتقال فناوری در قالب قراردادهای جدید صورت پذیرد، ضمن اینکه مجدداً شرکت ایرانی پتروپارس به‌عنوان شریک پروژه حضور داشته و لذا در هیچ مرحله‌ای شرکت پتروپارس از توسعه فاز ۱۱ کنار گذاشته نشده که البته روند و شرایط پیش‌آمده بعدی در فضای بین‌المللی قابل پیش‌بینی و انتظار نبود.

ادعای یک‌ سومی تولید فاز ۱۲ کذب محض است

فلاح‌نژاد درخصوص نصب عرشه دریایی موقعیت مرزی ۱۱B نیز گفت: مقرر است برای بهره‌برداری و برداشت گاز از موقعیت مرزی ۱۱B از سکوی ۱۲C طرح فاز ۱۲ واقع در منتهی‌الیه جنوب شرقی حاشیه میدان استفاده شود، چرا که پس از قریب ۶ سال برداشت گاز از این موقعیت و انجام تخلیه طبیعی مخزن در این ناحیه، کاهش خواص مخزنی و میزان گاز قابل‌تولید در آن بارزتر است.

سرپرست طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: قرار نیست جکت سرچاهی فاز ۱۱ بدون برنامه در دریا رها شده و در معرض مخاطره بیرونی قرار گیرد، چراکه بلافاصله پس از نصب، عملیات حفاری چاه‌های این موقعیت با استقرار دکل در خرداد ماه سال جاری آغاز شده و بعد از حفاری چاه‌های مورد نیاز، سکوی یک میلیارد فوت مکعبی ۱۲C به محل بلوک ۱۱B و برروی جکت مزبور انتقال داده خواهد شد تا بلافاصله تولید اولیه میدان شروع و به‌سرعت به ظرفیت کامل برسد.

وی همچنین اخبار منتشرشده درباره تولید یک‌سومی فاز ۱۲ اشاره را حیرت‌انگیز، خلاف واقع و کذب محض عنوان کرد و افزود: برنامه قراردادی سه سکوی A,B,C فاز ۱۲ تولید جمعاً ۲.۶ میلیارد فوت مکعب در روز بوده که با تحقق بیش از ۹۲ درصد از اهداف این طرح، برداشت روزانه ۲.۴ میلیارد فوت مکعب در سه سکوی فوق محقق شده است.

ارزش ۴ میلیارد دلاری تولیدات سکوی ۱۲C

مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت و گاز پارس تأکید کرد: در حال حاضر بیش از ۶ سال است که سکوهای این طرح بدون مشکل در مدار تولید قرار دارند و در این مدت نیز صرفاً از موقعیت ۱۲C قریب ۱۸ میلیارد مترمکعب گاز غنی و ۳۰ میلیون بشکه میعانات گازی برداشت شده و کماکان نیز در حال تولید است.

رسول فلاح‌نژاد ارزش تجمعی تولیدات حاصل از این سکو را قریب ۴ میلیارد دلار برآورد کرد که بیش از ۵ برابر سرمایه‌گذاری اولیه این سکو بوده و قرار است از تأسیسات دریایی آن در موقعیت دیگری برای سال‌های متمادی نیز استفاده شود.

وی تأکید کرد: کسری تولید اشاره شده در فاز ۱۲ پارس جنوبی، فقط در بخش دریایی طرح (آن‌هم به دلیل شرایط ذاتی بلوک اختصاص‌یافته) حادث‌شده و پالایشگاه خشکی فاز ۱۲ با تأمین کسری گاز خوراک پالایشگاه از سایر منابع و با بیشترین پایداری و کمترین نوسان، در عمده اوقات سال با ظرفیت ۱۰۰ درصد طراحی (فرآورش ۸۴ میلیون مترمکعب در روز گازترش) در سرویس بوده و در بسیاری از اوقات برحسب ضرورت تا ۹۱ میلیون مترمکعب در روز (بیش از ۱۰۷% طراحی) فرآورش گاز در آن انجام می‌شود، همچنین در حال حاضر عمده گاز تولیدی سکوهای فاز ۱۴ به دلیل عدم تکمیل پالایشگاه این طرح، به پالایشگاه فاز ۱۲منتقل و فرآورش شده که به معنای استفاده حداکثری و بهینه از تأسیسات است.

مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت و گاز پارس در پایان از ادامه توسعه فاز ۱۱با همکاری شرکت پتروپارس به عنوان یک تصمیم راهبردی یاد کرد که با توجه تمامی پتانسیل، امکانات موجود و لحاظ کردن شرایط تحریم با صرف کمترین هزینه و کوتاه‌ترین زمان ممکن توسط وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران اتخاذ شده است