دولت باید پرونده خام‌فروشی را ببندد

به گزارش می متالز، درصورتی‌که اگر توانمندی خود را افزایش دهیم و دست از خام‌فروشی برداریم می‌توانیم با درآمدزایی به رشد اقتصادی کشور کمک کنیم.
برخی معتقدند به دلیل ضعف حمایت از معدنکاران داخلی، شاهد صادرات مواد خام هستیم. این دسته معتقد هستند اگر فضا برای همه معدنکاران فراهم شود، دانش و فناوری را رشد می‌دهیم. این عوامل می‌توانند ارزش‌افزوده را افزایش دهند.
چندی پیش معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در بازدید از نخستین نمایشگاه فرصت‌های ساخت داخل و رونق تولید، از این مسئله سخن گفت. جعفر سرقینی اظهار کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت اقداماتی برای جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی انجام داده که مهم‌ترین آنها ایجاد محدودیت قانونی برای صادرات مواد خام معدنی بوده است. به این منظور معافیت‌های مالیاتی صادرات مواد خام معدنی برداشته می‌شود. او تاکید کرد: به‌وسیله قانون با وضع عوارض دست‌کم ۵ درصدی بر صادرات مواد خام برای سال ۹۷، ۸ درصد برای امسال و ۱۰ درصد برای سال آینده، خام‌فروشی کنترل ‌شده است.
سرقینی تاکید کرد: وزارتخانه با خام‌فروشی موافق نیست و در سال رونق تولید باید مواد معدنی را در داخل به ارزش‌افزوده تبدیل سپس صادر کرد. روزگار معدن دراین‌باره با کارشناسان گفت‌وگو کرده است.

دولت باید مقابل خام‌فروشی بایستد

محمدعلی رحیمی‌پور انارکی، مشاور مدیرعامل سنگ‌آهن مرکزی ایران با بیان اینکه خام‌فروشی مضراتی برای اقتصاد کشور دارد، گفت: حدود نیم‌قرن است که شرکت سنگ‌آهن مرکزی، فعالیت و تمام نیازهای سنگی ذوب‌آهن اصفهان، فولاد مبارکه و فولاد اهواز و مجموعه‌های این‌چنینی را تامین می‌کند. همان‌طور که واضح است نقدینگی شرکت ما باید از داخل تامین شود اما وقتی نقدینگی وارد نشود مجبور می‌شویم سراغ صادرات برویم و با نرخ بالاتری کالای خود را بفروشیم. او اظهار کرد: درست است که ما خام‌فروشی انجام می‌دهیم اما به‌ناچار برای اینکه معدن خود را نگه داریم و بتوانیم هزینه‌های خود را جبران کنیم، دست به چنین کاری می‌زنیم.
رحیمی‌پور انارکی با انتقاد از مجموعه‌های مختلفی که به‌راحتی دست به خام‌فروشی می‌زنند، گفت: اگر معتقدیم خام‌فروشی خوشایند نیست، شرکت‌هایی که به ایمیدرو وابسته‌اند هم نباید دست به این کار بزنند. ایمیدرو باید مانع خام‌فروشی شود و نگذارد چنین چیزی اتفاق بیفتد. متاسفانه می‌بینیم سنگی را که ما در داخل نیاز داریم از کشور خارج می‌کنند، درحالی‌که همین سنگ می‌تواند در داخل تبدیل به کنسانتره و گندله شود و در داخل به فروش برسد.
مشاور مدیرعامل سنگ‌آهن مرکزی ایران در پاسخ به این پرسش که راهکار مقابله با خام‌فروشی چیست، اظهار کرد: دولت باید مانع این کار شود و سیاست‌گذاری درست را انجام دهد. خرداد امسال و پیش از تعطیلات به‌طور ناگهانی مطرح شد فقط تولیدکننده‌ها می‌توانند دست به صادرات بزنند، در حالی که وزارت صنعت، معدن و تجارت استان از این موضوع خبر نداشت.
او ادامه داد: به‌این‌ترتیب می‌بینیم که اطلاع‌رسانی درستی انجام نمی‌شود؛ درنتیجه فروشنده و تولیدکننده وقتی می‌خواهند کار کنند با دردسر زیادی روبه‌رو می‌شوند. شرکت ما هم به دنبال این سیاست هزینه‌های زیادی را متحمل شد. به دلیل ضعف اطلاع‌رسانی و تصمیم‌های ناگهانی مجبور شدیم کالای خود را ۲ روز در کشتی نگه‌داریم، در حالی که ما جزو تولیدکننده‌های بزرگ کشور هستیم و می‌توانیم به اقتصاد کشور کمک کنیم.
رحیمی‌پور انارکی درباره اهمیت فرآوری و ارزشی که در پی آن برای اقتصاد کشور به وجود می‌آید، گفت: برای نمونه در زمینه سنگ‌آهن، سنگ دانه‌بندی را ۵۰۰ هزار تومان می‌فروشیم و همین سنگ وقتی تبدیل به کنسانتره می‌شود به مرز ۹۰۰ هزار تومان می‌رسد. به این معنی که ۱۰۰ درصد ارزش‌افزوده پیدا می‌کند، وقتی هم به گندله تبدیل می‌شود روی مرز ۳۰۰۰ تومان می‌رود. به‌این‌ترتیب با سرمایه‌گذاری ثابتی که در یک مرحله انجام می‌دهیم می‌توانیم ۵۰ ساله به جواب برسیم.

خام‌فروشی و فرآوری با هم تناقض ندارند

حسین کوهستانی، مدیرعامل گروه آتی سنگ در پاسخ به این پرسش که خام‌فروشی چقدر از مضرات اقتصاد کشور است، گفت: درباره اینکه ما به‌طور مثال در حوزه سنگ چه حجمی را خام‌فروشی می‌کنیم اطلاعات دقیقی ندارم اما خام‌فروشی خیلی هم بد نیست و بیشتر می‌توان گفت این موضوع سیاست‌زده است.
این فعال معدنی با اشاره به کشورهایی که در حوزه خام‌فروشی توانمندی‌هایی دارند، گفت: هیچ جای جهان چنین مسئله‌ای وجود ندارد که خام‌فروشی را به طور کل نفی کنند. درحال‌حاضر ترکیه خام‌فروشی می‌کند و مشکلی هم با این موضوع ندارد. به‌طور مثال این کشور سنگ لته فرآوری شده و سنگ خام را هم‌زمان صادر می‌کند اما مسئله کلیدی این است که به خام‌فروشی اکتفا نکرده و هم‌زمان دست به صادرات کالاهای فرآوری‌شده هم می‌زند.
کوهستانی با تاکید بر اینکه خام‌فروشی و فرآوری تناقضی با هم ندارند، ادامه داد: کالای خام شما باید در ویترین سایر کشورها باشد و به‌عنوان یک کشور توانمند، کالای خام خود را به نمایش بگذارید. وقتی برای نمونه، سنگ خام را از ایران به ایتالیا می‌فرستیم و آنجا برش می‌خورد، این مسئله به‌تنهایی باعث بازاریابی بهتر می‌شود. به‌این‌ترتیب فکر اشتباهی است که مانع خام‌فروشی شویم فقط برای اینکه ارزش‌افزوده را بالا ببریم.
این فعال معدنی با بیان اینکه باید به حوزه صادرات و رشد فرآوری بهتر از این وارد شویم، اظهار کرد: اگر امروز خام‌فروشی را تعطیل کنیم ۵ درصد هم موفق نمی‌شویم چراکه در حوزه فرآوری خیلی ضعیف هستیم. دانش دنیا در این حوزه روزبه‌روز در حال پیشرفت است اما ما ضعف دانش و فناوری داریم و در این حوزه خیلی عقب هستیم. به‌طور مثال هرچند در صنعت سنگ پیشرفت زیادی داشته‌ایم اما در مقایسه با کشورهایی که در این حوزه سرآمد هستند مثل ایتالیا، ترکیه و چین خیلی عقب هستیم.
کوهستانی ادامه داد: باید از افراد متخصص و باتجربه استفاده کنیم تا مشکل ضعف دانش حل شود. امروز در سطوح کارگری مشکل ‌داریم؛ بنابراین نباید از آموزش آنها هم دریغ کنیم چراکه این مشکل به مناطقی مربوط است که در آنها تولید اتفاق می‌افتد و ظرفیت رشد دارد. دراین‌بین پیشنهاد می‌شود که آموزش ضمن خدمت بگذاریم تا بتوانیم ارتقا پیدا کنیم.