اروپا در اینستکس به‌ دنبال تأیید آمریکاست

به گزارش می متالز، عبدالناصر همتی در گفت‌وگو با المانیتور در پاسخ به این سوال که «مقام‌های اروپایی بارها درباره مبادلاتی که بر اساس مکانیزم اینستکس انجام می‌شود صحبت کرده‌اند. شرایط کنونی اینستکس چگونه است و آیا تاکنون مبادلاتی بر اساس این مکانیزم صورت گرفته؟» گفته است: «ایران برای اینکه بهانه‌ای به دست اروپایی‌ها ندهد که این فرایند را متوقف کنند، یک شرکت مرتبط با این موضوع تاسیس کردیم، مدیرش را تعیین کردیم و سرمایه مورد نیازش را نیز تأمین کردیم که این اتفاق حتی زودتر از طرف اروپایی رخ داد. اروپایی‌ها بعد از یک تاخیر چهار ماهه آماده شدند و یک مبادله مالی چهار میلیون دلاری از طریق اینستکس انجام شد که از طریق آن تجهیزات پزشکی برای یکی از استان‌های ایران خریدیم. پس از آن، هیچ مبادله مالی دیگری صورت نگرفته است.

اروپایی‌ها همواره ادعا می‌کنند که این مکانیزم باید اول برای کالاهایی که تحت تحریم نیستند اتفاق بیافتد؛ ولی اینستکس دقیقاً با هدف تسهیل در مبادله کالاهایی ایجاد شد که تحت تحریم هستند. بنابراین، مطمئن نیستم که اینستکس بتواند برای ایران یک وسیله خاص و ویژه باشد.»
المانیتور از همتی پرسیده که «چرا هیچ مبادله مالی پس از مبادله نخست صورت نگرفت؟» و رئیس بانک مرکزی در پاسخ گفته است: «به‌خاطر اینکه طرف مقابل هیچ سپرده‌گذاری در اینستکس نکرد. ما به اروپایی‌ها گفتیم که باید یک خط اعتباری تشکیل دهند که بر اساس توافق پیش‌خرید عمل کند یا مکانیزمی ‌برای خرید نفت ایران پیش‌بینی کنند. با این‌ حال به‌نظر می‌رسد که آمریکا چنین اجازه‌ای را به آنها نداده است. احساس من این است که اروپایی‌ها از اراده کافی برای مستقل عمل کردن برخوردار نیستند.»
در ادامه همتی در این‌ باره که نسبت به اینستکس خوش‌بین هست یا نیست و چرایی در خوش‌بینی گفته: «من به این نتیجه رسیده‌ام که مسئله، اینستکس و مکانیزم آن نیست. مسئله این است که به‌نظر می‌رسد اروپایی‌ها نیازمند دریافت تاییدیه آمریکا برای اجرای برنامه‌های خود هستند. آنها برای پیداکردن راه‌ حلی برای این مسئله ناکام مانده‌اند، به همین خاطر، دلیلی نمی‌بینم که خوش‌بین باقی بمانم.»
از همتی پرسیده شده «آیا خبر جدیدی درباره خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری پیشنهادی فرانسوی‌ها دارید و یا این‌که این طرح به بن‌بست خورده است؟» که او در این ‌باره می‌گوید: «فرانسه تلاش زیادی برای این طرح کرده است و ما به آنها گفته‌ایم که در صورتی این پیشنهاد را می‌پذیریم که آنها نفت را پیش‌خرید کنند. ما می‌خواهیم نفت‌مان را صادر کنیم و اگر آنها نخواهند نفت ما را بخرند، آن‌ وقت فایده‌ای در این موضوع نمی‌بینم. باید همچنین اضافه کنم که ۱۵ میلیارد دلار در مقابل چیزی که می‌توانستیم از قبل واردکنندگان‌مان به دست بیاوریم و رقمش از آوریل ۲۰۱۹ تاکنون به ۲۰ میلیارد می‌رسد رقم زیادی نیست. آنها می‌خواستند قدمی‌بردارند و ثابت کنند که می‌توانند نفت ایران را از طریق چارچوب توافق برجام خریداری کنند؛ ولی با وجود تلاش‌هایشان، شرایط جوری پیش رفت که آمریکا تاکنون چنین اجازه‌ای را به آنها نداده است.»
او در این مورد که آیا پیشنهاد فرانسوی‌ها بر باد رفته است؛ خاطرنشان می‌سازد: «نتیجه‌بخش بودن این بسته به اروپایی‌ها و آمریکا بستگی دارد. در جریان مذاکرات آنها می‌گفتند که در صورت تایید آمریکا، فرایند را ادامه خواهند داد و آمریکا تصریح کرد که با این موضوع موافقت نخواهد کرد.»
یکی از پرسش‌های قابل توجه المانیتور در این گفت‌وگو این است که «آیا درست است که حتی بانک مرکزی فرانسه هم تمایل نداشت که این خط اعتباری را ضمانت کند؟» که همتی پاسخ آن را این‌گونه بیان می‌کند: «نه؛ تمام مسایل بین نمایندگان بانک مرکزی ایران و فرانسه، آلمان و مقام‌های بریتانیایی مورد بحث قرار گرفت. با این‌ حال آنها به سادگی همه‌ چیز را به تایید آمریکایی‌ها وابسته کردند.»