فروش اوراق قرضه نمی‌تواند کسری بودجه را جبران کند

‌می‌متالز - زهرا ترابی: محمدرضا نجفی منش رییس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار و رفع موانع تولید اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با می‌متالز، در پاسخ به این سوال، "برخی براین باور هستند دولت برای کسری بودجه خود می‌تواند اقدام به فروش اوراق قرضه کند تحلیل شما در این باره چیست؟" بیان کرد: فروش اوراق یک راه شناخته شده اقتصادی است که در دنیا سالیان دراز است برای تامین کسری بودجه دولت به رسمیت شناخته شده است، اینکه آیا اساسا دولت باید کسری بودجه داشته یا نداشته باشد یا این کسری بودجه که ما در بودجه داریم کسری بودجه خوبی است یا نیست؟ بحث دیگری است.

وی ادامه داد: به نظر من، با فرض اینکه کسری بودجه در دولت به رسمیت شناخته شود و قرار باشد که تامین شود فروش اوراق یک راهکار بین المللی و جهانی است و در کشور‌های مختلف از آن استفاده می‌شود. اما نکته مهم این است که این اوراق را چه کسی می خرد و در چه بازاری و با چه قیمتی و با چه ویژگی‌هایی فروش می‌رود. خوشبختانه اوراق در بازار بورس عرضه می‌شود و به صورت غیرمستقیم توسط کسانی که توسط دولت تحریک می‌شوند یا تحت فشار قرار می‌گیرند و خریداری می‌شود. یعنی بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه گذاری مختلف تحت نظر یا به صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت امر مجموعه دولت مجبور هستند که این‌ها را بخرند.

نجفی منش با اشاره به اینکه دولت باید چه استراتژی پیدا کند پاسخ داد: به نظر من، نهایتا وارد بورس می‌شود و تحریک می شوند که آن را بخرند و نتیجه آن می‌شود که آن‌ها می‌روند و روی قیمت‌هایی که سهام، واقعا سهام ارزنده است و قیمت‌هایی که قیمت مناسبی است فروشنده می‌شوند برای اینکه بتوانند سهام را در بازار عرضه کنند و به جای آن اوراق قرضه بخرند.

رییس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار و رفع موانع تولید اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: نکته مهم دیگر، ظرفیت بازار بورس برای عرضه بی حد و اندازه اوراق قرضه آمادگی لازم را ندارد و نتیجه این نوع از عرضه‌ها مثل همان اتفاقی که شهریور و مهرماه سال گذشته شاهد آن بودیم که دوباره بورس دچار هیجان و ضربه می‌شود، برای اینکه مردم عادی و فعالان معمولی در بازار سرمایه خریدار عمده این اوراق نیستند بلکه تعدادی از بانک‌ها و شرکت‌های مهم خریدار این اوراق هستند و آن‌ها هم مجبور می‌شوند منابع خودشان را از روی سهام‌های دیگر، یا سهام خودشان را بفروشند و بعد به جای آن بیایند و اوراق خریداری کنند که این بازار را متزلزل می‌کند و تقاضای مثبت و حرفه‌ای را در زمینه سهام‌های با ارزش در بازار کم می‌کند.

او بر این باور است: ویژگی اوراق قرضه که در اغلب کشور‌های دنیا به عنوان ابزار مطلوب برای مواجهه با کسری بودجه شناسایی می‌شود این است که تا اندازه زیادی امیدوار هستند که زمینه قرض گرفتن از بانک مرکزی زیاد نباشد. بنابراین، توزیع نقدینگی جدید و چاپ پول جدید نیست پس خیلی تورم زا نخواهد بود، اما با این مکانیزمی که ما الان داریم این کار را انجام می‌دهیم و رکوردی که در فروش اوراق در ماه گذشته شکاندیم و باز هم احتمالا باید بشکانیم در واقع باز داریم به صورت غیرمستقیم از بانک مرکزی قرض می‌گیریم، بنابراین، این کار باز آثار تورمی خود را دارد.

وی در پایان اظ‌هار کرد: اینکه دولت جای دیگری دارد یا امکان دیگری دارد یا ندارد یک بحث دیگر است، اما آنچه که اتفاق می‌افتد این است که نباید امیدوار باشیم فروش اوراق قرضه یا فروش اوراق مشارکت می‌تواند نوعی تامین کسری بودجه باشد که آثار تورمی ندارد. به نظر من، منابع آن به صورت غیرمستقیم از طریق بانک مرکزی تامین می‌شود باز هم آثار تورمی به دنبال خودش دارد.